Tác hại của việc làm ca đêm dẫn đến rối loại giấc ngủ

Khoa học giấc ngủ

Làm việc ca đêm khiến bạn bị rối loạn giấc ngủ như thế nào?

Phương Thảo
21/01/2020

Bạn đã bao giờ bị rối loạn giấc ngủ? Đã bao giờ bạn thử thức dậy vào giữa đêm để bắt đầu một ngày mới? Ngay cả khi đã dành cả ngày để ngủ, cơ thể vẫn sẽ cố gắng thuyết phục chúng ta rằng nên nằm yên trên giường và trở lại giấc ngủ bởi đằng nào cũng khuya rồi. 

Trong tiếng Anh, công việc làm ca đêm (night-shift) thường được gọi là graveyard shift với nghĩa đen là ca làm tối, trong khi nghĩa ẩn dụ là nghĩa địa. Một truyền thuyết kể rằng thuật ngữ này xuất phát từ những người làm việc ngoài nghĩa địa. Những người này luôn canh chừng để không xảy ra những trường hợp vô tình một người bị đưa vào quan tài trong khi vẫn còn sống. Tuy nhiên câu chuyện này sau đó đã được làm tỏ. Nó được gọi là graveyard shift  bởi vì giờ làm việc ban đêm thường yên ắng như ở ngoài nghĩa địa, chỉ đơn giản là vậy.

Dù vậy, chúng tôi nghĩ rằng có một lý do thậm chí còn hấp dẫn hơn để gọi ca đêm là graveyard shift. Đó là nếu bạn không cẩn thận, bạn có thể sớm vào nghĩa địa nằm đấy. Nghe rùng rợn phải không? Sau khi nhận ra loại công việc này có thể gây hại cho sức khỏe của mình như thế nào, có thể bạn sẽ xem xét việc thay đổi giờ làm hoặc ít nhất là ghi nhớ một số lời khuyên của chúng tôi trong bài viết dưới để giảm bớt tác hại cho sức khỏe.

Lưu ý: Bất kỳ công việc nào mà nhân viên làm việc ngoài giờ hành chính đều được coi là hình thức làm việc theo ca. Tuy nhiên trong bài viết này, chúng tôi sẽ tập trung vào hình thức làm việc ca đêm.

Làm việc ca đêm ảnh hưởng đến nhịp sinh học như thế nào?

Làm việc ca đêm tàn phá nhịp sinh học của chúng ta. Nhịp sinh học hoạt động theo chu kỳ 24 giờ. Nó giống như đồng hồ bên trong cơ thể. Tín hiệu mạnh nhất của nó là ánh sáng và bóng tối, vì vậy nó giúp chúng ta thức và tỉnh táo vào ban ngày, buồn ngủ hoặc ngủ vào ban đêm. Bên trong cơ thể, nó cũng tạo ra các hóc môn và hóa chất khác nhau, chịu trách nhiệm cho nhiệt độ cơ thể, cảm giác thèm ăn và thậm chí cả chức năng tiêu hóa.

Khi một người làm việc vào ca đêm có nghĩa là họ buộc phải bỏ qua nhu cầu sinh học tự nhiên. Vì thay vì ngủ vào ban đêm, họ phải thức trong suốt thời gian này. Hầu hết mọi người thức dậy và cảm thấy tỉnh táo khi mặt trời mọc và bắt đầu một ngày mới. Tuy nhiên, khi tuân theo lịch trình làm việc này, họ phải nỗ lực nhiều hơn để chìm vào giấc ngủ và ngủ được sau khi kết thúc ca làm việc vào ban đêm của mình.. Những người duy trì lịch trình làm việc ca đêm có thể bị một chứng bệnh gọi là rối loạn giấc ngủ. Có hai triệu chứng chính là mất ngủ và buồn ngủ ban ngày quá mức (EDS).

Ảnh hưởng khi nhịp sinh học bị gián đoạn

Mệt mỏi

Khi một người cố tình bỏ qua các tín hiệu buồn ngủ, buộc bản thân phải thức dậy lúc trời tối và cố gắng ngủ lại vào ban ngày thì một trong những tác động rõ rệt nhất là mệt mỏi. Họ đang chiến đấu hàng ngày với nhịp sinh học, thứ mà đang cố nói với họ phải làm ngược lại với những gì họ đang làm. Khi họ cố gắng thực hiện công việc hàng đêm, họ sẽ đấu tranh để tỉnh táo. Khi màn đêm kết thúc và đến giờ đi ngủ, việc ngủ thiếp đi sẽ khó khăn hơn. Mặc dù cơ thể có thể điều chỉnh theo lịch sinh hoạt mới với tính kỷ luật và nhất quán nhưng mối đe dọa của sự mệt mỏi là điều không thể nào tránh khỏi.

Thức khuya làm việc rất không tốt cho sức khỏe
Student working in library at night

Rối loạn giấc ngủ

Những người làm việc theo ca đang chiến đấu với đồng hồ sinh học bên trong, vì vậy, họ có thể gặp cả chứng mất ngủ và buồn ngủ quá mức vào ban ngày. Khó ngủ là do họ thường cố ngủ khi trời sáng trong khi phần còn lại của thế giới đang hoạt động. Vào ban đêm, cảm giác buồn ngủ không tránh khỏi vì đồng hồ của cơ thể đang báo hiệu rằng đã đến giờ đi ngủ.

Vấn đề tâm trạng

Mệt mỏi và thiếu ngủ là hai “thành phần” chính tạo nên các vấn đề về tâm trạng. Khi các hormone bị mất cân bằng do đồng hồ sinh học không đồng bộ, vấn đề này cũng trở nên trầm trọng hơn. 

Giảm năng lực nhận thức

Khi cùng thực hiện bài kiểm tra về năng lực nhận thức, những đối tượng có lịch làm việc thay đổi đạt điểm thấp hơn đáng kể so với các đối tượng có lịch làm việc tiêu chuẩn. Sự ảnh hưởng xảy ra rõ rệt nhất đối với những người ở độ tuổi trung niên. Khi chúng ta càng lớn tuổi, càng khó thích nghi với lịch làm việc thay đổi.

Phản xạ kém

Chúng ta thường phản ứng chậm khi buồn ngủ. Ảnh hưởng của sự mệt mỏi là phản xạ kém hơn do năng lực của não bị giảm sút.

Hệ thống miễn dịch yếu

Nhịp sinh học không chỉ chịu trách nhiệm giúp chúng ta cảm thấy tỉnh táo hoặc buồn ngủ. Nó cũng gửi tín hiệu mạnh mẽ đến hệ thống miễn dịch. Khi đồng hồ sinh học dừng hoạt động, những tín hiệu cũng vậy. Điều này khiến mọi người dễ bị cảm lạnh, cúm và thậm chí là các bệnh mãn tính và các vấn đề về sức khỏe khác.

Ra quyết định kém

Thiếu ngủ cũng liên quan đến khả năng ra quyết định kém. Điều này một phần là do mệt mỏi và không có khả năng suy nghĩ rõ ràng. Nó cũng có thể bị đổ lỗi cho sự thay đổi hóa học của não khi không nhận được số giờ nghỉ ngơi cần thiết. 

Thậm chí chỉ cần một đêm sai nhịp sinh học đã có thể điều chỉnh lại bộ não và khiến phản ứng “chiến hay chạy” trở nên mạnh mẽ hơn. Trái ngược với trạng thái bình tĩnh, khi bạn đang trong trạng thái “chiến hay chạy”, khả năng đưa ra quyết định hợp lý sẽ giảm đi.

Tinh thần không minh mẫn do thiếu ngủ sẽ dễ dẫn đến các quyết định sai, năng suất làm việc kém
Tinh thần không minh mẫn do thiếu ngủ sẽ dễ dẫn đến các quyết định sai, năng suất làm việc kém

Rối loạn làm việc theo ca (Graveyard Shift) là gì?

Rối loạn làm việc theo ca (Graveyard Shift) được gây ra do một lịch trình làm việc hoặc thức dậy nằm ngoài lịch trình tiêu chuẩn. Nếu ai đó thức dậy vào giữa đêm để đi làm hoặc bắt đầu một ngày mới, họ rất dễ bị tình trạng này.

Bản chất của rối loạn này xảy ra với một lịch trình sinh hoạt đi ngủ vào ban ngày và thức vào ban đêm. Điều này tạo ra thách thức cho đồng hồ sinh học tự nhiên bên trong cơ thể, được đặt theo nhịp sinh học 24 giờ. Khi đồng hồ cơ thể bị “vứt” đi, hai tác động tức thời nhất là mất ngủ khi đến giờ đi ngủ và buồn ngủ vào ban ngày (vốn dĩ phải là giờ thức dậy)

Gần 20% người Mỹ có nguy cơ mắc chứng rối loạn này, bao gồm bác sĩ y tế khẩn cấp, lính cứu hỏa, cảnh sát, tài xế xe tải, quân nhân, v.v.

Graveyard Shift ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của chúng ta 

Căng thẳng

Căng thẳng xảy ra bởi cả hóa chất và các tình huống thường ngày. Các hormone mất cân bằng chỉ là một tác dụng phụ, nhưng cũng có một phần do tâm lý. Không theo cùng một lịch trình như mọi người khác có thể khiến bạn cảm thấy như đang bỏ lỡ thời gian với bạn bè và gia đình. Ngoài ra, làm ca đêm cũng là một khoảng thời gian yên tĩnh. Đối với những người dành thời gian này thức trong khi thế giới đang ngủ, họ có thể cảm thấy rất cô lập.

Các vấn đề sức khỏe

Rối loạn làm việc theo ca có liên quan đến nhiều loại bệnh, thậm chí là ung thư. Các vấn đề sức khỏe phổ biến nhất được quan sát thấy ở những người làm ca đêm bao gồm kháng insulin, hội chứng chuyển hóa và bệnh tim. Về cơ bản, những công nhân này phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và thừa cân cao hơn.

Tai nạn

7% tai nạn xe hơi gây tử vong là do ngủ hoặc buồn ngủ khi lái xe. Người ta ước tính rằng những trường hợp tử vong khác do không kiểm soát được tốc độ cũng bị ảnh hưởng trực tiếp bởi sự mệt mỏi.

Khó tập trung

Một triệu chứng đáng chú ý của rối loạn làm việc theo ca là suy giảm tinh thần và khó tập trung. Cùng với một bộ não đang vật lộn để thích nghi với một lịch trình bất thường, buồn ngủ hoặc mệt mỏi cũng là một nguyên nhân.

Hiệu suất công việc kém

So với những người theo lịch trình tiêu chuẩn, những người làm việc theo ca thường vắng mặt và mắc lỗi cao hơn. Chúng tôi cũng phỏng đoán rằng khả năng nghe lời góp ý, phê bình cũng bị suy giảm, điều này gây cản trở hiệu suất công việc.

Nguồn tham khảo: sleepadvisor