Bên cạnh những vấn đề về ăn uống, dinh dưỡng thì giấc ngủ của trẻ cũng là chủ đề được các bậc cha mẹ rất quan tâm. Nói về giấc ngủ vào ban đêm thì không có gì để bàn cãi. Nó vô cùng quan trọng với sức khỏe tổng thể của con trẻ. Nhưng khi nhắc đến giấc ngủ trưa vào ban ngày thì có nhiều ý kiến trái ngược nhau.
Một số người cho rằng trẻ em không cần thiết phải ngủ ban ngày nếu chúng khỏe mạnh bình thường, trong khi nhiều người khác lại nói rằng giấc ngủ trưa là rất cần thiết trong quá trình phát triển của trẻ em. Vậy rốt cuộc, trẻ em cần ngủ trưa không? Trong bài viết này, Ngủ Ngon Sống Trọn sẽ cùng đi tìm câu trả lời chính xác nhất cho vấn đề này.
Nội dung chính
Trẻ em có cần ngủ trưa không?
Chúng ta đều biết giấc ngủ là điều cần thiết đối với sức khỏe của trẻ em. Giấc ngủ không chỉ hỗ trợ cho sức khỏe tổng thể của trẻ mà còn ảnh hưởng đến tâm trạng và khả năng học tập của trẻ vào ban ngày. Thiếu ngủ có thể ảnh hưởng lâu dài đến kết quả học tập và sức khỏe tinh thần của trẻ. Tất nhiên, giấc ngủ vào ban đêm là rất quan trọng, nhưng giấc ngủ ngắn vào ban ngày cũng quan trọng không kém.
Giấc ngủ trưa đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển thể chất và tình cảm của trẻ. Những đứa trẻ không ngủ trưa tốt thường cáu kỉnh và quấy khóc hơn. Chúng thường bị khó tập trung, kém chú ý và dễ bực bội.
Chưa kể, khi con trẻ ngủ trưa không tốt hoặc không ngủ trưa cũng khiến cha mẹ có ít thời gian hơn để giải lao và nghỉ ngơi hoặc thực hiện các công việc vào ban ngày hơn.
Khi trẻ lớn lên, số lượng giấc ngủ và thời gian ngủ hàng ngày của trẻ sẽ giảm đi. Thời gian ngủ sẽ được phân bổ giữa giấc ngủ ngắn ban ngày và giấc ngủ ban đêm. Theo đó, giấc ngủ ngắn ban ngày sẽ có thời gian ít hơn ban đêm. Đồng thời, với trẻ sơ sinh thì sẽ ngủ nhiều hơn trẻ thiếu nhi và thanh thiếu niên, kể cả giấc ngủ ngắn vào ban ngày.
Tuy nhiên, đừng quá lo lắng khi con bạn không chịu ngủ trưa. Vì trên thực tế, trẻ càng lớn lên thì thường có xu hướng không cần ngủ trưa.
Theo các nghiên cứu, ở tuổi lên ba, hầu như tất cả trẻ em ngủ trưa, ít nhất một lần mỗi ngày. Tới năm 4 tuổi thì chỉ còn khoảng 60% trẻ ngủ trưa. Đến khi 5 tuổi, hầu hết trẻ em không cần ngủ trưa nữa và chỉ còn khoảng 30% trẻ em ở độ tuổi này vẫn còn ngủ trưa.
Ở trẻ 6 tuổi thì số trẻ ngủ trưa chỉ còn lại là 10%. Đến khi trẻ 7 tuổi thì hầu hết đều không còn ngủ giấc ngắn vào ban ngày nữa. Đây là một dấu hiệu bình thường trong quá trình phát triển của trẻ.
Tóm lại: trẻ em – nhất là trẻ sơ sinh, cần ngủ trưa. Trẻ em lớn tuổi hơn sẽ dần bỏ thói quen ngủ vào ban ngày. Vì vậy, tùy theo độ tuổi và tình trạng thể lực, mức năng lượng của mỗi đứa trẻ mà chúng ta xác định trẻ em cần ngủ trưa không.
Sự quan trọng của giấc ngủ trưa với trẻ nhỏ
Đối với trẻ nhỏ dưới 7 tuổi, đặc biệt là những trẻ sơ sinh thì giấc ngủ trưa là rất quan trọng. Nó có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể, bao gồm sức khỏe thể chất và tinh thần. Cụ thể như sau:
Giấc ngủ ngắn giúp trẻ em học tập hiệu quả hơn
Một nghiên cứu về trẻ em mẫu giáo cho thấy rằng ngủ trưa giúp chúng chơi các trò chơi liên quan đến hoạt động trí não và khả năng ghi nhớ tốt hơn. Trẻ cũng có xu hướng ngủ trưa thường xuyên và đều đặn mỗi ngày hơn so với những trẻ không thường ngủ trưa.
Giấc ngủ trưa mang lại sức khỏe cho trẻ
Nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ ngủ không ngủ đủ giấc hoặc ngủ không điều độ sẽ có tỷ lệ béo phì cao hơn. Một phần lý do có thể liên quan đến cách các bé ăn uống.
Theo đó, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng trẻ em có xu hướng ăn nhiều hơn khi chúng không ngủ đủ giấc. Trẻ cũng có xu hướng ưa thích và chọn thực phẩm không tốt cho sức khỏe như thức ăn nhiều dầu mỡ, calo…
Thêm vào đó, khi trẻ mệt mỏi, chúng sẽ không có nhiều năng lượng để hoạt động và vui chơi. Cũng giống như với người lớn, khi mệt mỏi sẽ thường lười vận động và dẫn tới việc dễ bị tăng cân, béo phì.
Ngủ trưa giúp tâm trạng tốt hơn
Một điều rất dễ nhận thấy ở các bé thường không ngủ trưa hoặc ngủ trưa không ngon giấc là sự cáu kỉnh, quấy khóc. Cũng từ một nghiên cứu cho thấy, những đứa trẻ 2 tuổi không ngủ một giấc ngắn vào ban ngày sẽ kém vui vẻ hơn, hay lo lắng hơn và có phản ứng tiêu cực hơn trước những việc diễn ra trong ngày.
Trẻ cần ngủ bao nhiêu giờ mỗi ngày?
Ở những độ tuổi khác nhau trẻ em cần ngủ trưa với thời lượng khác nhau và có thể có hoặc không cần đến giấc ngủ trưa. Theo độ tuổi của trẻ ta có thời gian ngủ cần thiết mỗi ngày cho trẻ như sau:
- Với trẻ sơ sinh từ 0 – 3 tháng tuổi: Từ 0 đến khoảng 3 tháng tuổi, trẻ sơ sinh sẽ ngủ rất nhiều. Trẻ trong giai đoạn này có thể ngủ tới 18 giờ mỗi ngày và thường chỉ thức một hoặc hai giờ mỗi lần.
- Trẻ sau sơ sinh: Trẻ từ 3 – dưới 12 tháng tuổi cần từ 2 – 4 giấc ngủ ngắn vào ban ngày. Bé có thể nghỉ ngơi bất cứ lúc nào trong thời gian khoảng từ 30 phút đến 2 giờ đồng hồ.
- Trẻ mới biết đi: Trẻ ở độ tuổi này nên ngủ từ 12 giờ đến 14 giờ mỗi ngày, bao gồm cả giấc ngủ ngắn ban ngày. Trẻ từ 12 – 24 tháng tuổi, hầu hết trẻ sẽ ngủ từ 2 giấc ngủ ngắn mỗi ngày xuống còn 1 giấc ngủ ngắn. Giấc ngủ ban ngày sẽ thường diễn ra vào đầu giờ chiều và kéo dài trong khoảng 3 giờ đồng hồ.
- Trẻ trong độ tuổi mẫu giáo: Sau 2 tuổi, không phải đứa trẻ nào cũng cần ngủ trưa. Thế nhưng, một số trẻ 3 hoặc 4 tuổi vẫn thường ngủ một giấc ngắn vào ban ngày. Trung bình, trẻ mẫu giáo từ 3 – 6 tuổi cần ngủ từ 11 đến 13 giờ mỗi ngày.
Tuy nhiên, đối với trẻ, một giấc ngủ sâu vào ban đêm quan trọng hơn là giấc ngủ trưa. Vì vậy, nếu con ngủ trưa tốt nhưng không thể ngủ ngon vào ban đêm thì nên rút ngắn thời gian ngủ trưa của chúng và không nên để con ngủ quá muộn vào buổi chiều.
- Trẻ em từ 6 tuổi trở lên: Sau 5 tuổi, hầu hết trẻ em không cần ngủ trưa nữa. Nhưng nghỉ ngơi giữa ngày có thể mang lại hiệu quả tuyệt vời cho trẻ em và thanh thiếu niên đang trong quá trình phát triển. Có thể ngủ một giấc ngắn khoảng 30 phút và đảm bảo rằng chúng thức dậy vào cuối buổi chiều. Bằng cách đó, giấc ngủ ngắn sẽ không làm xáo trộn giờ đi ngủ của trẻ vào ban đêm.
Dấu hiệu nhận biết trẻ không cần ngủ trưa
Tùy vào thể chất và đặc điểm cơ thể của trẻ cũng như độ tuổi mà trẻ em cần ngủ trưa hoặc không cần ngủ trưa. Vì vậy, điều quan trọng là cha mẹ phải chú ý đến nhu cầu của con mình.
Nhiều trẻ sẽ ngừng ngủ trưa một cách tự nhiên. Có một số dấu hiệu cho thấy trẻ đã sẵn sàng không cần ngủ trưa:
Trẻ khó đi vào giấc ngủ vào giờ ngủ trưa
Những đứa trẻ không còn mệt mỏi trong ngày và có tâm trạng ổn định ngay cả khi không ngủ trưa hoặc có thể khó đi vào giấc ngủ vào ban ngày là biểu hiện cho thấy trẻ không cần ngủ trưa nữa. Ví dụ, trẻ em có thể chơi hoặc hát khi nằm trên giường, hoặc đơn giản là không ngủ được.
Ngược lại, nếu trẻ quấy khóc trong thời gian này, điều đó có thể cho thấy trẻ em cần ngủ trưa. Tuy nhiên, cần điều chỉnh thời gian ngủ trưa phù hợp với độ tuổi.
Trẻ khó đi vào giấc ngủ vào ban đêm
Ngủ trưa vào ban ngày có thể làm chậm khả năng đi vào giấc ngủ của con bạn, khiến trẻ ít ngủ hơn vào ban đêm. Thời gian ngủ trưa có thể được giảm xuống để giúp trẻ buồn ngủ về đêm.
Không nên thúc ép trẻ đi ngủ quá sớm. Thay vào đó, hãy theo dõi khi nào trẻ buồn ngủ và đặt chúng xuống giường vào thời điểm con muốn đi ngủ. Nói chung, bạn nên rút ngắn giấc ngủ ngắn vào ban ngày hơn là đẩy giờ đi ngủ sớm hơn.
Trẻ thường thức dậy sớm
Ngủ trưa ban ngày khi không còn cần thiết có thể khiến con cảm thấy đã được nghỉ ngơi đầy đủ trong cả ngày và có dấu hiệu thức dậy sớm hơn bình thường vì đã ngủ đủ giấc.
Trường hợp trẻ em cần ngủ trưa nhưng thức dậy sớm, hãy thử rút ngắn thời gian ngủ trưa của chúng thay vì loại bỏ hoàn toàn giấc ngủ trưa.
Không cảm thấy buồn ngủ ngay cả những ngày không ngủ trưa
Nếu trẻ không có dấu hiệu buồn ngủ vào những ngày chúng không ngủ trưa thì có thể trẻ không còn có nhu cầu ngủ giấc ngắn vào ban ngày nữa. Bên cạnh đó, tâm trạng và trạng thái tinh thần con luôn vui vẻ, không cáu kỉnh và có thể tiếp tục chơi mà không buồn ngủ cũng được xem là thời điểm trẻ có thể ngừng ngủ trưa.
Có thể nói, thời gian ngủ trưa có thể giúp trẻ nạp lại năng lượng, duy trì sự tỉnh táo vào ban ngày. Thế nhưng đến thời điểm thích hợp, các con sẽ ngày càng ít ngủ trưa hơn và nó cho thấy rằng con đang dần lớn lên. Nếu con vẫn đang trong độ tuổi cần ngủ ngắn vào ban ngày nhưng không chịu ngủ hoặc giấc ngủ trưa không tốt thì bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Trường hợp nếu con đã trong độ tuổi từ trên 7 tuổi nhưng vẫn thường ngủ vào ban ngày và cảm thấy mệt mỏi nếu không ngủ trưa thì có thể con đang gặp vấn đề về sức khỏe. Lúc này bạn cũng cần sự tư vấn y tế và thăm khám cho con nếu cần thiết.
Như vậy, chúng ta đã vừa tìm hiểu vấn đề trẻ em cần ngủ trưa không. Tùy vào độ tuổi mà trẻ có thể cần hoặc không cần ngủ trưa. Không nên quá lo lắng nếu con không ngủ trưa. Hãy theo dõi thêm nhiều bài viết khác của chúng tôi để có thêm nhiều thông tin hữu ích nhé.
Tài liệu tham khảo: Preschoolers Learn Best With Naps & Live Interaction, Studies Show (healthline.com)
