ghi nhớ giấc mơ

Khoa học giấc ngủ

Tại sao một số người luôn ghi nhớ giấc mơ của mình và những người khác lại quên

Kieu Tien
27/10/2021

Trong suốt cuộc đời mình, có lẽ bất kỳ ai cũng ít nhất từng một lần ngủ mơ. Và sau khi thức dậy có một số người sẽ nhớ rõ những gì mình mơ, nhưng cũng có một số khác lại không. Vậy tình trạng này xuất hiện là vì lý do gì? Cơ chế nào khiến cho một số người luôn ghi nhớ giấc mơ của mình và những người khác lại quên? 

Bài viết hôm nay chúng tôi sẽ cùng tất cả bạn đọc khám phá câu hỏi này? Cùng theo dõi nội dung sau để biết được đáp án chính xác nhất nhé. 

Giấc mơ là gì?

Đối với mọi người, việc những giấc mơ xuất hiện trong khi ngủ có lẽ đã không còn quá xa lạ. Mặc dù chúng rất quen thuộc nhưng không phải tất cả chúng ta đều nắm rõ định nghĩa về những giấc mơ. Vậy giấc mơ là gì? 

giấc mơ là gì
Bất kỳ ai cũng từng nằm mơ khi ngủ

Hiểu một cách đơn giản, giấc mơ chính là những câu chuyện, hình ảnh mà tâm trí của mỗi người tạo ra trong khi đang ngủ. Giấc mơ mang lại cho người mơ rất nhiều cảm xúc khác nhau. Bạn có thể mơ thấy những giấc mơ vui vẻ, hạnh phúc, buồn bã, khổ đau,… Ngoài ra, một số giấc mơ khác lại vô cùng khó hiểu và lộn xộn. 

Những giấc mơ có thể xảy ra bất cứ khi nào trong giấc ngủ của chúng ta. Hầu hết mọi người có thể nhận ra và nhớ được những giấc mơ kể từ năm 3-4 tuổi. Sau khi ngủ dậy, một số người có thể nhớ được những giấc mơ rất rõ ràng. Tuy nhiên, cũng có một số người không lại quên sạch gì mình đã mơ. Tại sao lại có điều này? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu sâu hơn trong những mục sau: 

Tại sao chúng ta lại mơ khi ngủ?

Đầu tiên, chúng ta sẽ tìm hiểu về lý do tại sao mọi người lại có những giấc mơ khi ngủ, và khi nào thì chúng xảy ra. Theo các nhà khoa học, giấc mơ có xu hướng diễn ra trong giấc ngủ REM (giấc ngủ chuyển động mắt nhanh). Đây là giai đoạn não hoạt động mạnh nhất, chuyển động mắt nhanh và chúng ta sẽ thở sâu hơn. Và trong một giấc ngủ, người ta có thể mơ ít nhất bốn đến 6 lần. 

tại sao lại mơ khi ngủ
Những giấc mơ thường xuất hiện trong giấc ngủ REM

Theo Mike Kisch (đồng sáng lập và CEO của Beddr – công ty khởi nghiệp về công nghệ giấc ngủ), nguyên nhân giấc mơ có xu hướng diễn ra trong giấc ngủ REM là bởi hoạt động sóng não của chúng ta giai đoạn này trở nên gần giống với khi chúng ta thức. Và giai đoạn này thường bắt đầu khoảng 90 phút sau khi mọi người chìm vào giấc ngủ. Nó có thể kéo dài đến một giờ sau khi bạn kết thúc giấc ngủ REM.

Cơ chế nào giúp ta “bắt” lại những khoảnh khắc trong mơ?

Nghiên cứu giấc mơ là một trong những lĩnh vực rộng lớn và vô cùng phức tạp, đơn giản là vì những giấc mơ rất khó nghiên cứu và tái hiện trong các phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, sau nhiều năm tìm tòi phân tích, các nhà khoa học cũng đã đưa ra một số kết luận cơ bản về việc tại sao chúng ta có thể ghi nhớ một số chi tiết trong mơ. 

Tiến sĩ Sujay Kansagra, chuyên gia sức khỏe giấc ngủ của Mattress Firm đã có phát biểu về khái niệm giấc mơ như sau: 

“Có không ít người cho rằng giấc mơ là cánh cửa dẫn chúng ta đến với tiềm thức, nhưng một số giả thuyết khác lại cho rằng mơ là kết quả vô nghĩa của những hoạt động diễn ra khi chúng ta ngủ và quá trình phục hồi não bộ. Và nếu mơ là dấu hiệu bất kỳ của hoạt động phục hồi não thì việc mọi người không thể nhớ những giấc mơ của mình đơn giản chỉ là do quá trình phân loại các thông tin cần thiết hoặc lọc bỏ các thông tin không cần thiết trong khi ngủ”. 

nhớ sau khi mơ
Hoạt động ở điểm nối thái dương hàm giúp mọi người ghi nhớ những giấc mơ

Hiểu một cách đơn giản hơn, lý thuyết này có nghĩa là giấc mơ sẽ xảy ra khi não bộ của chúng ta đang xử lý thông tin. Nó sẽ loại bỏ những thứ không cần thiết và chuyển những ký ức ngắn hạn nhưng quan trọng vào bộ nhớ dài hạn. Do đó, những người bắt được một số phân đoạn trong giấc mơ của họ có thể sẽ khác biệt trong cách thức hoặc khả năng ghi nhớ mọi thứ nói chung. 

Mặt khác, hoạt động của não cũng có thể cho phép ai đó dễ dàng nhớ giấc mơ của họ hơn. Hoạt động này nằm ở điểm nối thái dương hàm, nơi chuyên xử lý các thông tin và trạng thái cảm xúc. Vùng này có thể giúp bạn tỉnh táo trong khi ngủ. Do vậy, nó cho phép não bộ của bạn có thể mã hóa và ghi nhớ những giấc mơ rõ ràng hơn. 

Tại sao có người nhớ nhưng những người khác lại quên đi giấc mơ của mình?

Tại sao một số người luôn ghi nhớ giấc mơ của họ và những người khác lại quên? Câu hỏi này chính là thắc mắc của rất nhiều người hiện nay. Vậy sự khác biệt này là do đâu? Sau đây chúng ta sẽ lần lượt điểm qua một số nguyên nhân phổ biến: 

  • Nếu bạn thường xuyên ngủ không đủ giấc, thời lượng giấc ngủ REM mà bạn trải qua sẽ bị giảm xuống, từ đó việc ghi nhớ những chi tiết trong giấc mơ của bản thân sẽ trở nên khó khăn hơn. 
  • Đặc điểm tính cách cũng có thể là dấu hiệu cho thấy bạn có thể nhớ được những giấc mơ của mình hay không. Theo các nhà nghiên cứu, nếu bạn là một người có tính cách mơ mộng, suy nghĩ sáng tạo nhưng sống nội tâm, thì bạn sẽ có xu hướng dễ dàng nhớ được những giấc mơ mình đã trải qua. Còn nếu bạn là một người thực tế và hướng ngoại, cởi mở với thế giới bên ngoài, bạn sẽ có xu hướng quên sạch giấc mơ của mình sau khi tỉnh dậy. 
  • Ngoài ra, các yếu tố khác như căng thẳng, trải qua chấn thương tâm lý cũng có thể khiến mọi người ghi nhớ những giấc mơ sống động hơn hoặc thậm chí là mơ thấy ác mộng..

Nằm mơ có ảnh hưởng xấu đến chất lượng giấc ngủ không?

Nhiều người lo lắng rằng việc thường xuyên ngủ mơ sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của họ. Vậy điều này có chính xác không? Giấc mơ có ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của chúng ta hay không?

Trên thực tế, những giấc mơ khác nhau sẽ có ảnh hưởng khác nhau đối với sức khỏe của chúng ta. Thông thường, những giấc mơ dữ dội, những cơn ác mộng sẽ khiến bạn khó lòng mà ngủ ngon giấc, chưa kể chúng còn khiến ta tỉnh giấc lúc giữa đêm. Trường hợp này thì sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của mọi người sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nếu mơ với cường độ quá nhiều. 

Còn đối với những giấc mơ nhẹ nhàng, vui vẻ hoặc người mơ không nhớ được nội dung thì chất lượng giấc ngủ của bạn sẽ không bị ảnh hưởng, đừng quá lo lắng nhé. Thậm chí, nhiều giấc mơ còn mang đến cho chúng ta cảm giác hạnh phúc, vui sướng và căng tràn năng lượng vào ngày hôm sau.

giấc mơ có ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ hay không
Việc ghi nhớ giấc mơ không gây ảnh hưởng xấu đến giấc ngủ

Vậy việc nhớ những giấc mơ thì sao? Điều này có gây ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe của mọi người không? Theo các nghiên cứu, về cơ bản việc ghi nhớ giấc mơ không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe lẫn giấc ngủ của chúng ta. 

Mặc dù đến nay các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác tạo ra giấc mơ, nhưng sẽ thật nhẹ nhõm khi hiểu được việc ghi nhớ những giấc mơ hoàn toàn là một điều bình thường và lành mạnh. Nó không có nghĩa là chúng ta ngủ không ngon, và nó cũng chắc chắn không phải là lý do kết luận rằng bạn bất bình thường hơn ai khác.

Như vậy là chúng ta vừa cùng nhau tìm hiểu lý do vì sao một số người luôn ghi nhớ giấc mơ của họ và những người khác lại quên. Hy vọng với bài viết này, mọi người sẽ có thêm nhiều thông tin lý thú về những giấc mơ. Hãy theo dõi thêm những bài viết khác của chúng tôi để có thêm nhiều kiến thức hữu ích nhé. 

Link tham khảo: https://www.healthline.com/health/mental-health/remembering-dreams-psychology