Mất ngủ là tình trạng mà nhiều người thường gặp phải sau khi mắc Covid-19. Theo đó, mất ngủ kéo dài sẽ khiến cho sức khỏe và tinh thần của chúng ta ngày càng đi xuống. Vậy làm thế nào để khắc phục mất ngủ hậu covid-19? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết thông tin trong bài viết sau đây.
Nội dung chính
Mất ngủ là gì?
Theo định nghĩa khoa học, mất ngủ là một trong các loại rối loạn giấc ngủ mà con người thường gặp phải. Người bị mất ngủ thường có các biểu hiện như:
- Cảm thấy khó khăn để đi vào giấc ngủ
- Thường xuyên thức giấc khi đang ngủ
- Thức dậy sớm hơn thời gian mong đợi và không thể ngủ lại được.
Nếu có các dấu hiệu vừa nêu trên thì có khả năng cao là bạn đang mắc phải tình trạng mất ngủ. Đặc biệt là những bệnh nhân vừa khỏi covid-19.
Vì sao chúng ta bị mất ngủ hậu covid-19?
Covid-19 là loại bệnh nhiễm trùng hệ thống. Do đó, dù đã khỏi bệnh nhưng các độc tố của virus vẫn sẽ còn tồn tại trong các cơ quan, bộ phận của cơ thể như: phổi, thận, gan, cơ, khớp, da, thần kinh… Chúng có khả năng gây di chứng và thường xảy ra ở tuần thứ 2 – 4 sau khi khỏi bệnh.
Hội chứng hậu covid-19 có thể gây ra các vấn đề như ho kéo dài, nổi mề đay, phát ban, rối loạn âu lo, căng thẳng, trầm cảm… Theo đó, mất ngủ là một chứng rối loạn thường gặp ở bệnh nhân đã khỏi covid-19.
Theo kết quả khảo sát của Học viện y học giấc ngủ Mỹ (AASM), có đến 56% dân số mỹ bị mất ngủ do ảnh hưởng từ covid-19, trong đó: 57% thường gặp khó khăn khi đi vào giấc ngủ, khoảng 46% bệnh nhân đã khỏi covid-19 ngủ ít hơn bình thường, 45% ngủ không sâu giấc và có đến 36% gặp những giấc mơ khó chịu.
Tại Việt Nam, khoảng 40% dân số gặp tình trạng mất ngủ trong thời gian đại dịch hoành hành. Trước đó, tỷ lệ này chỉ ở mức 24% dân số cả nước. Bên cạnh đó, khoảng 20 – 25% trong tổng số bệnh nhân đến bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM khám hậu covid-19 được ghi nhận tình trạng mất ngủ. Trong đó, nhiều bệnh nhân cho biết họ đã mất ngủ khá lâu, thậm chí là nguyên tuần. Đồng thời, tỷ lệ nữ giới bị mất ngủ hậu covid-19 cũng cao hơn nam giới khá nhiều.
Theo chuyên gia tâm lý học lâm sàng Jennifer Martin – Chủ tịch hội đồng quản trị AASM: “Mất ngủ do COVID-19 có thể do bị tác động bởi nhiều yếu tố gây căng thẳng như: nỗi sợ hãi về đại dịch, lo lắng về tài chính, lo lắng cho những người thân và giao tiếp xã hội bị hạn chế”.
Ngoài ra, di chứng do mắc covid như mệt mỏi, đau tức ngực, thở hụt hơi, ho kéo dài… cũng là yếu tố khiến chúng ta cảm thấy căng thẳng. Stress và lo âu do bệnh tật sẽ làm tệ hơn tình trạng rối loạn giấc ngủ mà chúng ta đang gặp phải.
Mất ngủ ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?
Về tác động ngắn hạn, mất ngủ sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động hàng ngày của chúng ta. Người bị mất ngủ thường cảm thấy mệt mỏi, uể oải, buồn ngủ và khó tập trung… Tình trạng này có thể dẫn đến các tai nạn giao thông, tai nạn lao động không mong muốn cũng như làm giảm hiệu suất trong công việc.
Bên cạnh đó, mất ngủ kéo dài sẽ ảnh hưởng xấu đến tình trạng sức khỏe, hệ miễn dịch cũng như não bộ, tim mạch và toàn thân. Một số vấn đề sức khỏe có thể gặp phải do mất ngủ kéo dài như:
- Hệ miễn dịch bị suy yếu, làm cho cơ thể dễ nhiễm bệnh hơn.
- Các vấn đề tâm thần như lo âu, căng thẳng, trầm cảm…
- Rối loạn nhịp tim, suy tim, tăng huyết áp, bệnh mạch vành.
- Quá trình chuyển hóa chất dinh dưỡng bị rối loạn, tăng nguy cơ béo phì, mắc bệnh đái tháo đường.
- Phụ nữ có thai có thể gặp nguy cơ sinh con nhẹ cân hoặc sinh non.
Nếu tình trạng rối loạn giấc ngủ kéo dài và không được can thiệp hay điều trị, người bệnh sẽ gặp nhiều vấn đề sức khỏe hơn. Theo đó, thể chất và tinh thần ngày càng kiệt quệ, không còn đủ năng lượng để làm việc cũng như sinh hoạt hàng ngày. Một số người còn mắc phải rối loạn lo âu dẫn đến trầm cảm, suy nghĩ tiêu cực và làm hại bản thân mình.
Cách khắc phục mất ngủ hậu COVID-19
Hiện nay, bạn có thể áp dụng 2 phương pháp chính để khắc phục mất ngủ hậu covid-19 là thực hiện liệu pháp nhận thức – hành vi và tiếp nhận điều trị tại các bệnh viện.
Liệu pháp nhận thức – hành vi
Đây là liệu pháp tâm lý giúp thay đổi nhận thức, suy nghĩ và hành vi liên quan đến giấc ngủ, hướng chúng ta đến các thói quen lành mạnh để có được giấc ngủ chất lượng hơn. Các chuyên gia cũng cho rằng: “Cách tốt nhất để có được giấc ngủ ngon trong giai đoạn dịch bệnh covid-19 chính là chủ động điều chỉnh các hành vi và nề nếp giấc ngủ của mỗi cá nhân”.
Một số phương pháp có thể áp dụng để cải thiện giấc ngủ là:
- Duy trì một lịch trình sinh hoạt, nghỉ ngơi khoa học, nhất quán. Cụ thể, bạn nên sắp xếp cho mình một khung giờ đi ngủ, thức dậy cố định để đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm.
- Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử ít nhất 30 phút trước khi ngủ.
- Giữ cho không gian nghỉ ngơi yên tĩnh, đủ độ tối, nhiệt độ vừa phải cũng như sử dụng chăn ga gối nệm thoải mái, êm ái.
- Tránh hút thuốc, uống trà, cafe hay bia rượu trước giờ đi ngủ khoảng 6 – 8 tiếng.
- Không ăn quá no hay vận động mạnh trước khi đi ngủ
- Thư giãn trước khi ngủ bằng cách nghe nhạc, ngồi thiền, đọc sách, tắm nước nóng…
- Có thể nghe “tiếng ồn trắng” (white noise) hoặc nghe các bản nhạc nhẹ nhàng để dễ đi vào giấc ngủ.
- Tránh ngủ trưa quá nhiều, chỉ nên ngủ 20-30 phút.
- Nếu đã không ngủ được quá 20 phút, hãy rời khỏi giường và làm việc nhẹ nhàng trong ánh sáng dịu nhẹ như nghe nhạc, hít thở, thiền, vẽ, làm việc nhà… Hãy trở lại giường ngay khi bạn cảm thấy buồn ngủ.
Các biện pháp này có thể không giúp bạn ngủ được ngay lập tức. Tuy nhiên, bạn sẽ có được giấc ngủ ngon và sâu hơn nếu áp dụng lâu dài. Bên cạnh đó, việc duy trì thói quen tốt này cũng giúp các bệnh nhân hậu covid-19 có thể ổn định tâm lý và giảm bớt căng thẳng, lo âu.
Gặp chuyên gia để điều trị mất ngủ hậu COVID-19
Hãy đến gặp bác sĩ, chuyên gia tư vấn giấc ngủ để tiến hành thăm khám và điều trị mất ngủ nếu tình trạng này gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cũng như tinh thần của bạn. Với trường hợp mất ngủ nhẹ, các bác sĩ có thể sẽ điều trị bằng thuốc, song song với việc điều trị các di chứng hậu Covid-19 khác.
Một số trường hợp bệnh nhân mất ngủ cấp tính (dưới 3 tháng) thường có khả năng hồi phục khá cao. Riêng các bệnh nhân đã bị mất ngủ mãn tính trước khi mắc covid-19 bị virus làm cho bệnh tình nặng hơn thì có khả năng hồi phục thấp hơn.
Người bị mất ngủ hậu covid-19 có thể được bác sĩ kê toa một số loại thuốc như melatonin (cho bệnh nhân mất ngủ kèm rối loạn nhịp sinh học), thuốc kháng histamine (cho bệnh nhân mất ngủ kèm ngứa, viêm mũi dị ứng)… hoặc một vài loại thuốc thảo dược không cần kê toa như tim sen, bình vôi, lạc tiên.
Tuy nhiên, mỗi trường hợp mất ngủ hậu COVID-19 sẽ có cách điều trị khác nhau. Do đó, bạn không nên tự ý dùng thuốc vì có thể sẽ khiến bệnh tình trở nên trầm trọng hơn. Đồng thời, không nên dùng thuốc an toàn nếu không có chỉ định của bác sĩ. Loại thuốc này có thể gây “lờn”, gây nghiện nếu bạn sử dụng không đúng cách, thậm chí còn làm cho việc điều trị rối loạn giấc ngủ gặp khó khăn.
Trên đây là bài viết tổng hợp thông tin cần viết về mất ngủ hậu covid-19. Bên cạnh việc sử dụng thuốc, bạn nên xây dựng cho mình một chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và vận động khoa học, điều độ hơn. Lối sống lành mạnh cũng là yếu tố quan trọng để có được giấc ngủ ngon và chất lượng hơn.
Nguồn tham khảo:
https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/dich-2019-ncov/thong-tin-suc-khoe/dieu-tri-mat-ngu-sau-covid/?link_type=related_posts
