Rạng sáng 31-1 (giờ Việt Nam), Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tuyên bố sự bùng phát chủng Virus Corona mới từ Trung Quốc là Tình trạng khẩn cấp y tế công cộng quốc tế (PHEIC). WHO cũng xác định tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu như vậy là một “sự kiện khác thường”, được đánh giá “nghiêm trọng, không mong đợi”. Trước diễn biến phức tạp của Virus Corona, không chỉ Trung Quốc (nơi bùng phát dịch bệnh) mà các quốc gia và vùng lãnh thổ khác trên thế giới cũng đang đưa ra những biện pháp phòng tránh loại Virus nguy hiểm này.
Nội dung chính
Tình hình dịch bệnh Virus Corona trong những ngày đầu tháng 2/2020
Theo thông tin từ bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, Virus Corona (Coronavirus 2019 (2019-nCoV) là một loại virus đường hô hấp mới gây bệnh viêm đường hô hấp cấp ở người) ban đầu xuất hiện từ nguồn động vật nhưng có khả năng lây lan từ người sang người. Điều quan trọng cần lưu ý là sự lây lan từ người sang người có thể xảy ra liên tục. Ở người, virus lây từ người này sang người kia thông qua tiếp xúc với dịch cơ thể của người bệnh. Tùy thuộc vào mức độ lây lan của chủng virus, việc ho, hắt hơi hay bắt tay có thể khiến người xung quanh bị phơi nhiễm. Virus cũng có thể bị lây từ việc ai đó chạm tay vào một vật mà người bệnh chạm vào, sau đó đưa lên miệng, mũi, mắt họ. Những người chăm sóc bệnh nhân cũng có thể bị phơi nhiễm virus khi xử lý các chất thải của người bệnh.
Theo báo cáo ở bệnh nhân mắc 2019-nCoV từ nhẹ đến nặng bao gồm các triệu chứng: sốt, ho và khó thở. Các triệu chứng này có thể xuất hiện từ 2 đến 14 ngày sau khi tiếp xúc nguồn bệnh. Tới khi khởi phát, nCOV có thể diễn biến đến viêm phổi nặng, suy hô hấp tiến triển và tử vong, đặc biệt ở những người có bệnh mạn tính, suy giảm miễn dịch.
Thông tin mới cập nhật của Hội đồng Y tế Trung Hoa, đã có thêm 64 người nữa tử vong vì Virus Corona 2019-nCov ở tỉnh Hồ Bắc – nơi khởi phát dịch bệnh. Số người chết tại đây đã là 414 người, nâng tổng số người chết tại Đại Lục lên con số 425, và trên phạm vi toàn cầu là 426 (1 trường hợp tại Philippines). Tinh đến tối ngày 3/2/2020, số ca xác nhận nhiễm virus cũng tăng mạnh thêm 2.345 trường hợp, tổng cộng hơn 20.600 người nhiễm bệnh trên thế giới (27 quốc gia và vùng lãnh thổ) – Theo thông tin cập nhật từ bản tin CNN.
Theo các chuyên gia, Virus Corona lây nhiễm qua đường hô hấp khi tiếp xúc gần. Nếu người khỏe mạnh tiếp xúc phải nước bọt hay hắt hơi của người bệnh sẽ có nguy cơ bệnh rất cao. Vì vậy, đeo khẩu trang có thể coi là cách hữu hiệu nhất hiện nay để phòng tránh loại virus này.
Các loại khẩu trang phổ biến phòng tránh Virus Corona
Theo chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins, Amesh Adalja: “Khẩu trang không thể ngăn chặn 100% các virus có kích thước siêu nhỏ nhưng nó giúp ngăn thói quen chúng ta đưa tay có thể mang mầm bệnh lên chạm mũi, miệng, mắt – những con đường cơ bản để virus thâm nhập vào cơ thể”. Hiện nay, tại Việt Nam đang xảy ra tình trạng người người nhà nhà đổ xô nhau mua khẩu trang để phòng bệnh dịch. Trên thị trường có rất nhiều loại khẩu trang, liệu loại khẩu trang nào là hiệu quả nhất trong việc phòng tránh Virus Corona?
Khẩu trang y tế
Khẩu trang y tế ắt hẳn rất quen thuộc. Khẩu trang này là loại mặt nạ bảo vệ vùng mũi và miệng, dùng để ngăn chặn khói bụi, chất lỏng bắn vào miệng, mũi. Ưu điểm của loại khẩu trang y tế là dễ sử dụng, không gây khó thở và giá cả phải chăng. Một số nhà virus học cho biết khẩu trang y tế không thể ngăn chặn các loại virus bay lơ lửng trong không khí (bám trên các hạt mịn) xâm nhập vào cơ thể. Mặc dù khẩu trang y tế chỉ dùng một lần có tác dụng ngăn chặn các hạt bụi hoặc tinh thể lớn xâm nhập vào miệng và mũi bạn, nhưng chúng kém hiệu quả hơn so với khẩu trang phòng độc N95 vốn có tác dụng lọc khí hai chiều, giúp ngăn chặn hiệu quả các hạt bụi mịn và nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn trong không khí qua môi trường trung gian như nước bọt.
Tuy nhiên, một nguồn tin khác đăng trên zing ngày 24/1/2010 lại cho biết: Theo chuyên gia và Bộ Y tế Singapore, người dân nên sử dụng khẩu trang y tế chuyên dùng trong phẫu thuật để đảm bảo phòng ngừa dịch bệnh do Virus Corona. Trong bài báo này có đề cập tới mục trả lời phỏng vấn The Strait Times, ông Leo Yee Sin, Giám đốc điều hành Trung tâm quốc gia về bệnh truyền nhiễm, cho rằng cơ quan này không khuyến khích người dân sử dụng khẩu trang N95 bởi nó không mang lại hiệu quả ngừa bệnh truyền nhiễm. Loại này chỉ phù hợp để lọc các hạt không khí ô nhiễm như bụi mịn. Trong cuộc họp báo ngày 22/1, ông Koh Peng Keng, Bộ trưởng Bộ Y tế Singapore, cũng khuyến cáo: “Chúng ta nên đeo khẩu trang y tế và các loại có tác dụng phòng bệnh truyền nhiễm tương tự, không nên sử dụng N95 vì nó không có hiệu quả ngăn ngừa virus này”.
Khẩu trang phẫu thuật 3 lớp
Cũng theo bộ y tế Singapore, người dân nên chọn loại khẩu trang 2-3 lớp, thường được các bác sĩ sử dụng khi phẫu thuật. Nó giúp giảm sự lây lan của virus. Đồng thời, khẩu trang phẫu thuật còn ngăn ngừa các hạt nước bọt chứa vi khuẩn văng khỏi miệng, mũi người đeo, giảm tiếp xúc của nước bọt với dịch tiết của người sử dụng tới người khác.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm, Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM), cho biết hiện tại chưa có cách nào khác hơn để phòng chống Virus Corona ngoài những khuyến cáo về dấu hiệu và vệ sinh phòng bệnh của Bộ Y tế. Để phòng dịch tiết lây lan khi tiếp xúc với người nghi ngờ mắc bệnh hoặc khu vực có tiếp xúc dịch tễ, người dân có thể sử dụng loại khẩu trang phẫu thuật 3 lớp. Đây là loại khẩu trang có thể ngăn ngừa dịch tiết chứa Virus Corona. Ngoài ra, các loại khẩu trang chuyên dụng như N95 và quần áo bảo hộ chỉ dùng cho nhân viên y tế làm việc trong môi trường tiếp xúc với mầm bệnh.
Bác sĩ Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới (TP.HCM) cũng khuyến cáo hiện tại, người dân có thể dùng các loại khẩu trang y tế 2-3 lớp khi di chuyển ra ngoài môi trường và chỉ nên sử dụng khẩu trang này một lần. Cần mang khẩu trang vừa vặn, có thể che kín được cả miệng và mũi. Không nên đeo khẩu trang chỉ để che miệng hoặc che mũi rồi thỉnh thoảng kéo xuống cằm để cười nói.
Khẩu trang N95
Khẩu trang N95 có thể lọc được các khí thải, bụi bẩn từ các nhà máy, xí nghiệp, các công trình xây dựng hay khói bụi khi tham gia giao thông lên đến 95%. Tuy nhiên, khẩu trang N95 được thiết kế quá chặt vì thế gây khó thở cho người sử dụng. Bên cạnh đó, giá thành của khẩu trang N95 đắt hơn rất nhiều so với một chiếc khẩu trang y tế thông thường.
Theo bác sĩ Michael Hall – thuộc nhà cung cấp vắc-xin CDC ở Mỹ chia sẻ với CNET qua email, hiện khẩu trang N95 có khả năng bảo vệ tốt nhất, nhưng khẩu trang y tế cũng có thể sử dụng khi đi các phương tiện công cộng hoặc các khu vực đông người để bảo vệ bạn khỏi những tia nước bọt văng ra từ người khác khi giao tiếp, các cơn ho hoặc hắt hơi.
Một nghiên cứu khác cho thấy khẩu trang phòng độc này hữu ích trong việc ngăn ngừa lây nhiễm virus phát tán trong không khí qua các hạt bụi mịn, nhưng chỉ khi kết hợp với việc rửa tay sạch thường xuyên, không chạm vào miệng hoặc mũi và tránh những người bị bệnh khác. Có lẽ khẩu trang N95 thích hợp với các chuyên gia và bác sĩ nhất vì họ biết sử dụng chúng một cách hiệu quả nhất.
Khẩu trang tự chế
Nếu cần bạn vẫn có thể sử dụng một chiếc khăn hoặc miếng bông bọc quanh mũi và miệng cũng có thể che chắn một phần nào đó khi cần. Ngoài ra bạn còn có thể tự thực hiện khẩu trang cho bản thân như trong clip hướng dẫn sau nếu đang ở trong điều kiện quá bí bách:
Khẩu trang vải
Trong tình hình khan hiếm khẩu trang thì khẩu trang vải cũng là một giải pháp hữu ích. Khẩu trang vải có thể được sử dụng lại nhiều lần và hơn hết, bạn cũng có thể tự làm khẩu trang vải cho mình và gia đình:
Cách đeo khẩu trang đúng cách
Ngoài việc phải đeo khẩu trang ra, chúng ta cũng cần phải biết cách đeo khẩu trang sao cho đúng cách. Theo bác sĩ Michael Hall (thuộc nhà cung cấp vắc-xin CDC ở Mỹ) chia sẻ: hãy chắc chắn rằng bạn đeo khẩu trang đúng cách và chọn đúng kích cỡ phù hợp với khuôn mặt. Điểm then chốt là cần đeo khẩu trang chắc chắn và kín kẽ ở vùng mũi, miệng. Còn một khi đã đeo khẩu trang, hãy đeo liên tục vì khi đeo khi không sẽ không có hiệu quả.
TTO – Nguyên phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM Lê Trường Giang trong bài báo Tuổi Trẻ online đăng ngày 3/2/2020 “Gần như tất cả người dân đang xài khẩu trang sai cách” cho biết: gần như 100% người dân đang xài khẩu trang sai cách và như thế ‘nguy cơ bị nhiễm bệnh còn cao hơn’ không đeo.
“Người dân hiện nay đa số đeo vào rồi tháo ra, chạm tay vào khẩu trang rồi lại đeo lại, cứ thế nhiều lần” – ông Giang chỉ ra sai sót. Theo ông Giang, khẩu trang đeo đúng là chỉ được tháo từ phía dây đeo và tháo ra xong phải bỏ thẳng vào thùng rác.
Theo William Schaffner, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm và giáo sư tại Đại học Y khoa Vanderbilt cho biết: “Lỗi thường gặp là đặt tay lên khẩu trang, kéo khẩu trang xuống cằm. Các loại khẩu trang thường chỉ sử dụng 1 lần và có tác dụng trong vòng 8 tiếng”.
Ông Đỗ Văn Dũng – trưởng Phòng nghiệp vụ dược, Sở Y tế TP – cũng cho biết trung bình cứ 8 tiếng phải thay khẩu trang một lần, một người mỗi ngày xài khoảng 3 cái. Vì thế có thể phải sử dụng thêm khẩu trang vải có giặt hấp cẩn thận để dùng thêm trong ngày.
Ngoài ra, cũng có ý kiến đề xuất sử dụng tinh dầu tràm để tăng cường tính năng. Mỗi khẩu trang giấy nếu nhỏ thêm một giọt tinh dầu tràm thì khả năng bảo vệ tăng cao hơn. Ngành Y tế TP sẽ làm việc thêm với các nhà khoa học, chuyên gia về việc này.
Một số lưu ý khi đeo khẩu trang y tế
Khẩu trang y tế hiện nay đang được bày bán tràn lan và không có nguồn gốc rõ ràng. Vì vậy, chúng ta nên lựa chọn những địa điểm bày bán uy tín để trang bị cho mình chiếc khẩu trang chất lượng. Ngoài ra, chúng ta cần lưu ý những điểm sau để đảm bảo đeo khẩu trang đúng cách, ngoài những thông tin đã trình bày ở phần trên:
- Mặt trắng đeo ở trong, mặt màu đeo hướng ra ngoài
- Khi đeo các nếp gấp hướng xuống dưới
- Điều chỉnh thanh kim loại để ôm sát cánh mũi
XEM THÊM: CÁCH KHỬ KHUÂN KHẨU TRANG BẰNG LO VI SÓNG
Các biện pháp khác nhằm ngăn ngừa Virus Corona
Hiện nay, Virus Corona đang tiếp tục lan rộng và diễn biến không lường trước, vì vậy chúng ta nên phòng tránh kịp thời bằng các biện pháp đơn giản. Ngoài việc, đeo khẩu trang khi tới những nơi đông người, chúng ta nên thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, ăn các thực phẩm đã được nấu chín, và đặc biệt tránh tiếp xúc với người bệnh. Cụ thể:
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây
- Hạn chế chạm tay vào mắt, mũi và miệng
- Tránh tiếp xúc gần với người bị bệnh
- Tránh di chuyển đến vùng tâm dịch
- Khi có các triệu chứng như: ho, sốt, đau các cơ…. nên đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và chữa trị
Tổng hợp nhiều nguồn: CNN, Thanh Niên, Tuổi Trẻ, Zing
