Thuốc trị mất ngủ

Khoa học giấc ngủ

Tác hại lâu dài của thuốc trị mất ngủ

Giang Gina
05/03/2020

Bạn có phải là một người nghiện thuốc trị mất ngủ? Việc sử dụng thuốc ngủ thường bắt đầu một cách rất vô tình.Tuy nhiên chúng ta hãy học cách ngưng sử dụng nó.

Gần đây bạn có thường xuyên mất ngủ khi phải đối mặt với quá nhiều áp lực trong cuộc sống: khó khăn tại nơi làm việc, rắc rối trong các mối quan hệ hoặc sự mất mát đột ngột của người thân đã chi phối giấc ngủ của bạn? Trong những trường hợp như thế này, bác sĩ thường sẽ kê một toa thuốc ngủ để giúp bệnh nhân của mình đối phó với tình trạng thiếu ngủ tạm thời. 

Nhưng, điều gì sẽ xảy ra khi bạn trở nên quá phụ thuộc và không thể ngủ nếu thiếu Ambien (một loại thuốc an thần phổ biến)? Bạn sẽ làm gì nếu gặp phải tác dụng phụ của thuốc? Bạn có lo lắng về ảnh hưởng lâu dài đối với sức khỏe của mình khi sử dụng thuốc?

Nếu câu trả lời của bạn là “CÓ”, và bạn mong muốn từ bỏ cũng như cai thuốc dần điều đó đồng nghĩa với việc bạn sẽ phải tham gia vào một trận chiến khó khăn. Mặc dù quá trình này sẽ gây ra một số gián đoạn trong cuộc sống hàng ngày, nhưng đừng lo lắng, nó ở mức mà cơ thể bạn có thể chịu đựng được.

Tác dụng lâu dài của thuốc trị mất ngủ

Phụ thuộc vào thuốc

Giống như bất kỳ loại thuốc nào, thuốc ngủ sẽ khiến cơ thể tăng cường khả năng chịu đựng theo thời gian. Tương tự như việc nghiện cà phê, nếu lần đầu tiên dùng nó vào buổi sáng, bạn chỉ cần một cốc là đã tỉnh táo và tập trung làm việc cho đến tận giờ ăn trưa. Nhưng sau một thời gian sử dụng, bạn nhận ra rằng cần hai hoặc ba cốc mới có thể làm việc một cách bình thường.

Điều này cũng tương tự với thuốc ngủ. Bạn phải liên tục tăng liều để có một giấc ngủ ngon. Ngoài ra nếu cơ thể dùng quá nhiều thuốc ngủ trong thời gian dài sẽ dẫn đến việc bị lệ thuộc Vì vậy khi bạn quyết định bỏ thuốc, trong một hoặc hai đêm đầu bạn sẽ khó có thể ngủ một cách dễ dàng.  

Rối loạn giấc ngủ 

Bạn đã nghe nói về mộng du và chứng rối loạn giấc ngủ? Đây là trường hợp khá phổ biến đối với những người dùng các loại thuốc này trong thời gian dài. Rối loạn giấc ngủ là hiện tượng mà bạn có các hành vi bất thường hoặc dị thường khi đang ngủ. Có một số giả thuyết về lý do tại sao điều này xảy ra, và người ta tin rằng thuốc ngủ có tác dụng ngăn chặn chu kỳ ngủ (REM) – chu kỳ khi các giấc mơ xuất hiện.

Những người dùng thuốc ngủ thường bị mộng du, có những hành động bất thường trong khi đang ngủ như: lái xe, ăn uống và thậm chí giết người.

Chứng mộng du
Chứng mộng du là một loại rối loạn giấc ngủ

Buồn ngủ khi lái xe

Dù xã hội đã rất hiện đại và tiên tiến nhưng vẫn còn rất nhiều bí ẩn chưa được lý giải xoay quanh việc ngủ và sự hoạt động của não bộ trong lúc ngủ. Và các công ty dược phẩm cũng nhận thấy thuốc ngủ tồn tại trong cơ thể của chúng ta lâu hơn mong đợi, đặc biệt là ở phụ nữ. Điều này đồng nghĩa với việc sáng hôm sau, thuốc ngủ còn vương vấn từ tối hôm trước có thể khiến bạn không tỉnh táo, dẫn đến một số hậu quả nghiêm trọng, chẳng hạn như gây tai nạn khi lái xe hàng ngày từ nhà đến chỗ làm.

Hành vi thất thường

Trong thời gian gần đây, có thể bạn sẽ được bạn đời hoặc một số thành viên trong gia đình cảnh báo những hành động kỳ lạ diễn ra trong khi bạn đang ngủ. Điều đó có thể do bạn đang gặp phải chứng rối loạn giấc ngủ (như đã đề cập ở phần trên) và bạn đã không hề nhận ra. 

Yếu đi

Bạn có nhớ ở phần trên, chúng ta nhận định rằng não bộ và giấc ngủ vẫn còn là một bí ẩn chưa có lời giải? Trên thực tế, chúng ta vẫn đang tìm hiểu về tác dụng của thuốc theo toa đối với hệ thần kinh và hệ vận động lên cơ thể con người. Một nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân trong bệnh viện dùng zolpidem (hay còn gọi là Ambien – một loại thuốc ngủ) có khả năng cao sức khỏe giảm sút trong thời gian nằm viện theo dõi, cao gấp 4 lần so với những bệnh nhân kiêng thuốc ngủ.

Tử vong

Hãy bình tĩnh, trước khi bạn hoảng sợ, chúng tôi sẽ giải thích chi tiết hơn về tác dụng phụ này. Có ba trường hợp mà thuốc ngủ có thể giết chết bạn:

  1. Thực hiện một hành động cực kỳ nguy hiểm trong khi đang ngủ như: lái xe, đi ra đường, chiến đấu với một nhà vô địch MMA, v.v…
  2. Dùng thuốc ngủ liều cao sẽ gây ảnh hưởng đến khả năng thở, từ đó có thể dẫn đến tử vong.
  3. Mặc dù các nghiên cứu về mối quan hệ giữa giấc ngủ và tỷ lệ tử vong không đưa ra kết luận cụ thể nguyên nhân và hệ quả của mối quan hệ trên. Tuy nhiên các nghiên cứu khẳng định có mối liên quan giữa 2 yếu tố này. 
Chúng ta hay thường viện tới thuốc ngủ để chữa trị chứng mất ngủ, tuy nhiên bạn nên lưu ý những tác hại tiềm tàng của chúng nếu cơ thể quá phụ thuộc vào những viên thuốc ngủ
Chúng ta hay thường viện tới thuốc ngủ để chữa trị chứng mất ngủ, tuy nhiên bạn nên lưu ý những tác hại tiềm tàng của chúng nếu cơ thể quá phụ thuộc vào những viên thuốc ngủ

Làm thế nào để cai thuốc trị mất ngủ? 

Như với bất kỳ loại thuốc nào, giai đoạn cai nghiện sẽ diễn ra khi bệnh nhân ngừng sử dụng thuốc. Đối với thuốc ngủ, việc giảm liều lượng có thể gây ra đau đớn cả về thể chất lẫn tinh thần. Khi cơ thể đào thải hết lượng thuốc ngủ, bệnh nhân có thể bị tiêu chảy và nôn mửa, những triệu chứng khiến cơ thể mất nước nghiêm trọng.

Một cách thức cai nghiện khác đó chính tác động về mặt tâm lý. Thông thường, nếu một bệnh nhân phụ thuộc vào thuốc để có thể ngủ, họ sẽ cảm thấy phải cần dùng thuốc mỗi khi cần ngủ. Vì vậy khi cần cai thuốc, chúng ta phải tự nghiêm khắc rèn bản thân phải cai được thuốc. 

Phương pháp giúp giảm liều thuốc ngủ 

Không nhất thiết phải bỏ hẳn thuốc ngủ ngay lập tức mà hãy nên giảm dần để cơ thể chúng ta có thời gian điều chỉnh từ từ. Một số gợi ý nhằm giảm liều lượng thuốc ngủ thành công:

  1. Trong hai tuần đầu tiên, hãy dùng một nửa liều thuốc ngủ thông thường.
  2. Tới tuần thứ ba, hãy giảm liều mà bạn đang sử dụng xuống một nửa, tức lúc này bạn bắt đầu uống một phần tư toa thuốc lúc đầu.
  3. Tiếp tục giảm liều lượng tương tự qua tuần thứ tư.
  4. Đến cuối tuần thứ năm, hầu hết mọi người đều có thể cai thuốc thành công.
  5. Giữ nguyên liều lượng thuốc như thế  nhưng chỉ sử dụng một lần vào mỗi tối thứ ba thay vì mỗi đêm trong tuần.
Viên uống bổ sung Melatonin
Viên uống bổ sung Melatonin giúp trị mất ngủ

Các câu hỏi thường gặp

Mất ngủ hồi ứng là gì?

Chứng mất ngủ hồi ứng xảy ra khi bạn dừng việc uống thuốc ngủ, và sau đó bạn thậm chí còn cảm thấy khó ngủ hơn so với tình trạng trước khi bạn dùng thuốc theo toa. Lý do là những viên thuốc đã ảnh hưởng đến khả năng ngủ vốn có của cơ thể. Việc loại bỏ thuốc ngủ ra khỏi cơ thể khiến bạn sẽ gặp lại vấn đề khó ngủ như trước đây, thậm chí là tồi tệ hơn.

Có phải thuốc ngủ gây nghiện?

Vâng, điều này đúng ở một số khía cạnh. Mặc dù bạn rất muốn khắc phục hậu quả do thuốc ngủ gây ra, bạn cũng nên biết rằng thuốc ngủ là thói quen khó bỏ. Hơn nữa, bạn có khả năng phụ thuộc vào nó để có thể ngủ.

Điều gì xảy ra khi giảm lượng thuốc ngủ?

Phản ứng của mỗi người sẽ khác nhau, tuy nhiên sẽ có một số điểm tương đồng mà ai cũng gặp phải khi cơ thể giảm lượng thuốc trị mất ngủ. Một số triệu chứng xảy ra trong vòng 24 giờ sau khi giảm liều lượng thuốc nhưng hầu hết mọi người đều gặp các dấu hiệu phổ biến như bối rối, lo lắng hoặc thay đổi tâm trạng trong vòng 72 giờ. Những người bị nghiện thuốc nặng trong thời gian này có thể bị các chứng ảo giác, co giật và nôn mửa.

Mất ngủ thường khiến cơ thể cảm thấy mệt mỏi và khó chịu
Mất ngủ thường khiến cơ thể cảm thấy mệt mỏi và khó chịu

Một lượng thuốc lớn biến mất khỏi cơ thể tỉ lệ thuận với việc cơ thể bạn sẽ gặp phải rất nhiều tác dụng phụ. Ngoài việc gặp phải các vấn đề về giấc ngủ, bệnh nhân còn có thể gặp các chứng ra mồ hôi, nhịp tim đập nhanh và thậm chí là run cầm cập. Những triệu chứng này thường xảy ra trong tuần đầu tiên hoặc kéo dài đến mười ngày.

Khi bệnh nhân thực hiện cai thuốc vào tuần thứ hai, họ sẽ nhận thấy các triệu chứng này bắt đầu giảm dần. Tuy nhiên, tín hiệu tích cực này có thể kéo dài không lâu, vì một số bệnh nhân nói rằng họ cảm thấy chán nản với việc cai thuốc ngủ.

Vào tuần thứ ba của công cuộc cai thuốc, các triệu chứng gần như ít xảy ra đối với hầu hết bệnh nhân. Tuy nhiên, những người dùng liều cao trong thời gian dài có thể thấy rằng phải mất hàng tuần, nếu không thì phải vài tháng, để cảm thấy bình thường trở lại.

Bao lâu có thể giảm các triệu chứng khi cai thuốc ngủ?

Lượng thời gian mong đợi để giảm các triệu chứng phụ thuộc vào liều lượng và khoảng thời gian bạn dùng thuốc trị mất ngủ. Một số bệnh nhân nhận thấy các triệu chứng của họ biến mất sau mười ngày, nhưng đối với những người dùng thuốc ngủ trong thời gian dài, có thể mất vài tuần hoặc vài tháng để giảm đi các triệu chứng này.

Nguồn tham khảo: sleepadvisor, webmd